-
1 үҙ үлеме менән үлеү
умереть своей смертью -
2 свой
1. мест.своя, своёпринадлежащий себеүҙ2. мест.своя, своёявляющийся личной собственностьюүҙ, шәхси3. мест.своя, своёсвоеобразныйүҙ, үҙеңдең, үҙенә генә хас4. мест. в знач. сущ. своёүҙемдеке (үҙеңдеке, үҙенеке)5. мест.своя, своёродственный, близкийят (сит) түгел, үҙсам не свой; сама не своя — күңелгә толҡа тапмау, болоҡһоу, тынысһыҙ булыу
идти своей дорогой — үҙ белдегенсә эш итеү, үҙ юлың менән китеү
на своих (на) двоих — үҙ аяҡтарың менән, йәйәүләп (йөрөү)
сказать своё слово — берәй эштә үҙеңде күрһәтеү, үҙ һүҙеңде әйтеү
своя рука владыка — үҙе баш, үҙе түш
-
3 сыра
1. ряд, лава, лаштунок, порядок, черга; алчах сыра низька верства СМ; арт сыра задній ряд О, К; сыра бе тур- стояти в черзі ВН; сыра бе шлий ми, сырачасна шлий ми до діла працює, чи як слід працює СМ; сыра билен тэшик йаса- робити ямки в ряд СБ; сыра д'ель- доводитися СГ; сыра т'елий доводиться СБ, СМ, К; сыра т'ельди ишлемеэ довелося попрацювати СМ; сыра т'ельмеди не доводилося СБ, НМ, К; сыра т'ельсе якщо доведеться СМ; утанма сыра т'елеҗек ми саа? чи й тобі доведеться соромитися? СБ; сыра т'есе як прийде пора Б; сырадан по порядку, за чергою СГ, підряд, без розбору О; сырадан чых- виходити з ряду К; сырайа дур- дотримуватися цноти, чеснот, добропорядності У; отур сыра (й) а сідай поряд СЛ, К; сырайлен підряд, по порядку СК; сиз сырайы билийсиниз ви порядок знаєте СК; сырален / сыранен у ряд, по порядку У; сырален айт- казати по порядку У; сырам сендэн алчах дӱгӱль я не нижча за тебе — не можна свазати, що я тобі не рівня Б; дӱгӱн сырасы тӱркӱнен йарашыр весільний обряд гарний піснями СЛ; Ашых Ғариб т'ечти сазҗыларын сырасына Аших Гаріб пройшов до лави співаків СЛ; лаф сырасына під час розмови Г; сырасыра в один ряд, підряд, ряд за рядом, рядами СМ, Б, У, СЛ; сыра-сыра хызлар т'етий дівчата йдуть рядами У.2. змога; сӧлеме сырам вар я можу розказати СК; меэм сизнен лафетмеэ сырам йох, балам, мен шитмейим мені, синку, не випадає з тобою говорити, я не чую М; ийи исан тапмайсын, ӧле сыран халый, лазым саа; бет'им, о йарамай исан ама, сеэн сыран она халый хорошої людини знайти не можеш, такий твій вибір, він тобі треба; можливо, це людина непорядна, але це твійєдиний вибір СК; йарамай да олма сырасы вар, гӱзель дэ олмаа сырасы вар исана людина може бути й негідною, може бути й гарною СК. -
4 артых
більше, додатково, крім цього, ще, зайвий, надлишок; уже; мен артых шлемеҗегим я більше не працюватиму Б; артых бир йердэ дэ більше ніде, більше нікуди Б; артых пита т'етирен йох більше немає нікого, хто приніс би коржа СЛ; артых бильмейим я більше не знаю СГ; артых биший дэ сӧлеме більше нічого не кажи Г; бир мых артых ишледилер зробили на один цвях більше Г; артых йохтур бири дэ більше нікогісінько немає СК; йохтур олар артых більше їх немає ВН; артых лаф йох більше ні слова К; артых чечмей оон ахылы його розум більше ні на що не здатен СМ; сычан болмаҗах артых дӱняға більше не буде на світі цієї миші СМ. -
5 насильственный
прил.көсләп тағылған (эшләнгән), мәжбүри, ирекһеҙнасильственная смерть — үлтерелеү, үҙ үлеме менән үлмәү
-
6 неестественный
1. прил.яһалма, тәбиғи булмаған2. прил.ненормальный, необычныйғәҙәти (тәбиғи) булмаған -
7 умереть
1. сов.үлеү, вафат булыу, донъя ҡуйыу, йән биреү2. сов.за кого-что и без доп.һәләк булыу, (йәнде) фиҙа ҡылыу3. сов. перен.үлеү, юғалыу, юҡ булыу, юҡҡа сығыухоть умри — мотлаҡ, нисек итеп булһа ла (үтәү, башҡарыу)
См. также в других словарях:
терме — … Тәжірибелі малшылар ділбас, т е р м е , мүйізкөк, қоскіндік сияқты түйе ауруларын өз қолдарымен емдей алады (Лен. жас, 03.02.1979). Інгендердің қысыр қалуына қандай себептер бар? Біріншіден, інгендердің т е р м е болуы. Түйе боталағанда күн… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі